Nghị định 100 “thách thức” các công ty bia, rượu

Những quy định mới về đồ uống có cồn đang kìm hãm một trong những thị trường tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Doanh số thị trường bia rượu Việt Nam có thể đã giảm 25% kể từ đầu năm đến nay, ngay trong mùa Tết Canh Tý, theo Bloomberg.

Dịp cuối năm hay Tết Nguyên đán là thời điểm “tiệc tùng” nhiều nhất trong năm, nhưng Tết Canh Tý năm nay ghi nhận nhiều quán nhậu vắng khách, phòng cấp cứu nhiều bệnh viện cũng ghi nhận số lượng ca cấp cứu vì tai nạn giao thông giảm đáng kể, dưới tác động của Nghị định 100 được nhắc đến nhiều trong thời gian qua.

Mặc dù vẫn còn tranh cãi xung quanh việc chỉ uống một ngụm nhỏ đồ uống có cồn cũng bị phạt nặng, nhưng đại đa số đều hiểu rằng các quy định xử phạt mới là cần thiết để người dân uống rượu bia có trách nhiệm hơn. Dù vậy, những người “đau đầu” nhất hiện nay có lẽ là các công ty kinh doanh bia rượu.

Đến nay, theo Vnexpress, các hãng bia thậm chí phải giảm giá bán để kích thích nhu cầu trong mùa Tết, nhưng tình hình vẫn có vẻ chưa khả quan cho lắm.

Trong khi đó, một bài báo mới đây của Bloomberg đưa ra con số doanh số bia rượu ở Việt Nam đã giảm ít nhất 25% kể từ khi những quy định xử phạt có hiệu lực kể từ đầu năm nay. Đây là con số mà nhiều người cũng đang thắc mắc và tò mò, dù các công ty bia rượu vẫn chưa có công bố chính thức nào về việc sức mua giảm mạnh trong thời điểm “ăn nhậu” nhộn nhịp nhất trong năm.

Dù vậy, trong số này, có lẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất là Sabeco (đơn vị chiếm đến 43% thị phần bia năm 2018, theo SSI.

Công ty bia của tỉ phú Thái Lan mới đây cũng vừa công bố báo cáo tài chính hợp nhất quí 4-2019 với mức lợi nhuận cao kỷ lục từ trước đến nay. Theo đó, doanh thu thuần chỉ tăng 5,4%, đạt mức 37.899 tỉ đồng nhưng lại ghi nhận mức lợi nhuận sau thuế lên đến 5.370 tỉ đồng, tăng 22% và vượt 14% kế hoạch.

Theo Sabeco, doanh thu trong năm ngoái tăng là nhờ tăng sản lượng và tăng giá bán, còn lợi nhuận tăng nhờ lãi tiền gửi tăng, dù công ty đầu tư nhiều hơn cho hoạt động quảng cáo và hỗ trợ bán hàng. Riêng trong quí 4, doanh thu thuần giảm do sản lượng giảm, cũng như có sự thay đổi trong tỷ lệ sở hữu của 1 công ty liên kết thành công ty con, nên thuế tiêu thụ đặc biệt cao hơn so với cùng kỳ.

Nguồn: tác giả tổng hợp

Trước đó, năm 2019 được xem là năm “tái cấu trúc” của thương hiệu bia lâu đời của Việt Nam dưới bàn tay của ThaiBev, từ nhân sự, hoạt động, sản xuất, hậu cần cho đến cả việc làm mới diện mạo của từng chai bia.

Trên thị trường chứng khoán, thị giá SAB (mã cổ phiếu của Sabeco) ngày 21-1 đạt 233.000 đồng/cổ phiếu, giảm 0,47% so với tháng trước đó, đã phục hồi nhẹ sau khi giảm vào những ngày cuối cùng của năm ngoái. Trong khi đó, thị giá cổ phiếu BHN của Công ty Bia rượu nước giải khát Hà Nội đạt 71.000 đồng/cổ phiếu, giảm 8,39% sau một tháng.

Dù vậy, thách thức với Nghị định 100 không chỉ riêng Sabeco hay Habeco mà cả thị trường kinh doanh bia rượu đang phải đối mặt. Chẳng hạn như Heineken Vietnam Brewery (trước đây là Vietnam Brewery Ltd), Carlsberg, Sapporo, San Miguel, AB InBev NV, Bia Thanh Hóa và rất nhiều nhà sản xuất, kinh doanh nhỏ khác.

Theo nhận định của Công ty chứng khoán SSI, các quy định mới sẽ tác động đến sản lượng tiêu thụ của toàn ngành nhưng các thương hiệu nhỏ sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn, trái ngược với các thương hiệu hàng đầu của thị trường như Sabeco và Heineken, những thương hiệu đã quen thuộc với người tiêu dùng.

SSI dẫn lại nguồn của hãng nghiên cứu thị trường Euromonitor ước tính sản lượng bia ở Việt Nam sẽ đạt 4,9 tỉ lít trong năm 2021, tương đương với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 5,5%, trong đó phân khúc bia tiêu chuẩn và cao cấp sẽ tăng với CAGR lần lượt là 5,5% và 7%, còn sản phẩm cao cấp nhập khẩu là 10,3%.

Nguồn: Công ty chứng khoán SSI dẫn lại từ Bộ Công Thương.

“Do ảnh hưởng của luật về việc phòng chống tác hại của rượu bia, tăng trưởng sản lượng bia trong năm 2020 sẽ không đạt được mức 2 con số. Tốc độ tăng trưởng dự báo sẽ ổn định ở mức 6-7% trong năm 2020”, báo cáo về ngành bia rượu của SSI có đoạn.

Tuy nhiên, báo cáo của SSI có vẻ vẫn đánh giá cao Sabeco khi đưa ra ước tính tăng trưởng doanh thu 10% và lợi nhuận sau thuế 12% trong năm nay.

Trong năm nay, nhiều khả năng ThaiBev sẽ đẩy nhanh việc niêm yết cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) mảng bia rượu của Thái Lan và Việt Nam trên thị trường chứng khoán Singapore. Hẳn nhiên là Sabeco, “con gà đẻ trứng vàng” tại một trong những thị trường tiêu thụ đồ uống có cồn tăng trưởng nhanh nhất trên thế giới, sẽ giữ vị trí quan trọng trong kế hoạch này. Vì vậy cũng không lạ gì khi tỷ phú người Thái chăm sóc rất “kỹ lưỡng” thương hiệu bia Việt này.

Cầm ly bia nhớ đến Nghị định 100

Quốc hội đã thông qua luật phòng chống tác hại của rượu bia, có hiệu lực từ ngày 1-1-2020. Các biện pháp giảm tiêu thụ rượu bia bao gồm:

1. Cấm quảng cáo trong các sự kiện và trên các phương tiện truyền thông trong khung thời gian cụ thể.
2. Cấm bán hàng tại các địa điểm công cộng cụ thể như bệnh viện và trường học; cấm bán cho người dưới 18 tuổi.
3. Cấm lái xe sau khi uống rượu bia.

Ngoài ra, chính phủ cũng sẽ gia tăng các chương trình giáo dục cộng đồng để giáo dục cho người tiêu dùng về tác động tiêu cực của việc uống quá nhiều đồ uống có cồn đối với cuộc sống hàng ngày của người dân, theo SSI.

Dũng Nguyễn
Nguồn: Saigon Times