Quản lý băng thông bằng hàng đợi động

Th10 13, 2024

by VinhKhang

Hệ điều hành RouterOS trên các thiết bị phần cứng của Mikrotik nói chung khá đa dạng về tính năng và bổ sung thường xuyên trong các bản cập nhật. Ngoài chức năng là một bộ định tuyến, Mikrotik còn phát triển các tính năng liên quan đến dịch vụ mạng như Hotspot, Proxy, VPN, Firewall và thậm chí là một máy chủ RADIUS thực thụ với gói cài đặt Userman.
Chính vì điều này, các bộ định tuyến của Mikrotik tỏ ra hữu hiệu trong hầu hết ví dụ gặp phải trong thực tế, cũng như là việc cung cấp nhiều chức năng quản lý hữu ích trong mạng.
Lần này, chúng ta cùng tìm hiểu về một tính năng có trên RouterOS, hây gọi là QoS. Trước khi đi vào cuộc thảo luận chính, sẽ rất tốt nếu chúng ta biết trước QoS là gì. Có thể một số người trong chúng ta đã quen thuộc với thuật ngữ “giới hạn băng thông”. Chà, đó chính là một kiểu của QoS trong thực tế, mặc dù bản thân QoS không phải lúc nào cũng có nghĩa là ưu tiên lưu lượng mạng mà chúng ta thường thấy.

QoS (Chất lượng dịch vụ) là khái niệm phổ biến trong đó, việc giới hạn băng thông là một yếu tố của QoS. QoS cũng có thể được sử dụng để thiết lập các mức độ ưu tiên dựa trên các tham số đã cho, nhằm tránh lưu lượng khác truy cập chiếm dụng toàn bộ tất cả băng thông có sẵn có, ảnh hưởng đến các lưu lượng còn lại trong mạng.
QoS là một chức năng quản lý băng thông. Và tính năng được sử dụng trong Mikrotik để thực hiện quản lý băng thông được gọi là Hàng đợi . Đối với ví dụ triển khai này, chúng ta sẽ thảo luận về việc sử dụng Hàng đợi động trên Hotspot và PPP . Chúng ta cần thiết lập để bộ định tuyến có thể thực hiện tự động mà không cần tới việc cấu hình thủ công nữa.

1. Hàng đợi động với mạng Hotspot.

Đối với người dùng trong mạng Hotspot, có khá nhiều cách để thực hiện giới hạn băng thông động. Một trong số cách đó mà hầu hết người dùng thường thực hiện đó là sử dụng hàng đợi đơn giản (Simple Queue) và gán địa chỉ.
Theo mặc định, khi người dùng đăng nhập thành công vào mạng hotspot, một hàng đợi đơn giản sẽ khởi tạo.
Tất nhiên, các thuộc tính trong hàng đợi này tham chiếu trực tiếp tới thuộc tính Rate limit trong thẻ User Profiles. Thuộc tính Rate Limit là tham số giới hạn tỉ lệ xác định trước cho mỗi người dùng, với cú pháp:
[rx-rate/tx-rate] [rx-burst-rate/tx-burst-rate] [rx-burst-threshold/tx-burst-threshold] [rx-burst-time/tx-burst-time] [priority] [rx-rate-min/tx-rate-min]
Trong đó:
– [rx-rate/tx-rate]: Tỉ lệ Truyền Xuống/Truyền Lên.
– [rx-burst-rate/tx-burst-rate]: Tỉ lệ Nổ Truyền Xuống/Truyền Lên
– [rx-burst-threshold/tx-burst-threshold]: Ngưỡng Nổ Truyền Xuống/Truyền Lên
– [rx-burst-time/tx-burst-time]: Thời gian Nổ Truyền Xuống/Truyền Lên
– [priority]: Ưu tiên
– [rx-rate-min/tx-rate-min]: Tỉ lệ Truyền Xuống/Truyền Lên thấp nhất.

Ý nghĩa các thuộc tính.
Trong trường hợp này, máy khách được phép sử dụng băng thông tối đa 10M/10M cho đường xuống/đường lên, trong đó băng thông tối thiểu là 1M/1M, chỉ số ưu tiên 8 cho các trường hợp.

Ví dụ khác: Chúng tôi có thể đưa các giới hạn băng thông kết hợp với hàng đợi ràng buộc đa cấp, chẳng hạn những người dùng thuộc khách hàng vãng lai sử dụng chung mức băng thông trong nhóm này, trong khi những khách hàng VIP sử dụng ở mức băng thông khác, và ưu tiên.
Vậy thì, điều kiện đầu tiên là phải có một hàng đợi cha (Parent Queue) cho nhóm Khách vãng lai sử dụng hàng đợi đơn giản.
– Đặt tên hàng đợi này là Parent Queue tại mục Name.
– Hàng đợi cha áp dụng cho các máy tính trong dải địa chỉ IP 10.50.0.0/24, bằng cách gán địa chỉ máy khách vào mục Target.
– Băng thông tối đa cấp phát cho hàng đợi cha này là 50M/50M. Hãy nhập vào mục Max Limit cho nhánh Download và nhánh Upload.

Bước tiếp theo, ngay tại thẻ Queue trong User Profiles, chúng tôi trỏ giới hạn tỉ lệ đã tạo trước vào hàng đợi cha – hàng đợi Parent Queue.
Kiểu hàng đợi là Default-small, trong khi đó Parent Queue là Parent Queue mà chúng tôi tạo trước đó.

Vì vậy, khi người dùng đăng nhập thành công vào mạng Hotspot, một hàng đợi đơn giản được tạo ra và thuộc về cây hàng đợi cha đã tạo.

2. Hàng đợi động với mạng PPP.

PPP hay viết tắt của Point-to-Point Protocol là giao thức sử dụng các các kết nối điểm điểm đầu cuối, mà chúng ta thường hay bắt gặp nhất là mạng kết nối PPPoE và VPN/Tunnel.
Nếu chúng ta cũng áp dụng hàng đợi động vào các mạng này thì sao nhỉ ?
Cũng như mạng Hotspot, mạng PPP cũng có một thẻ riêng để quản lý băng thông, cụ thể là thẻ Profiles – Thẻ Queue.

Cách làm cũng dễ dàng, các bước thực hiện giống như triển khai Hàng đợi động trên hotspot.
– Đầu tiên, trước tiên hãy tạo một Hàng đợi chính bằng cách sử dụng Hàng đợi Đơn giản. Điền tên cho Hàng đợi chính, chẳng hạn PPP Queue, Gán địa chỉ IP và cả Băng thông Tải lên / Tải xuống Tối đa cho hàng đợi này.
– Thứ hai, đặt các giới hạn tỷ lệ băng thông trong hồ sơ cho người dùng PPP. Đối với việc điền các thông số cũng giống như trong hotspot.
– Cuối cùng, gán hàng đợi sẽ tạo vào hàng đợi cha tại thẻ Queue, kiểu hàng đợi: default-small

Bằng cách sử dụng hàng đợi động, các kỹ thuật viên không cần phải thực hiện các thao tác thủ công để quản lý băng thông người dùng trong mạng, chưa kể tới việc số lượng hàng đợi có thể nhiều hơn trong thực tế, cũng như là việc phân bổ nhiều nhóm người dùng tương ứng các chính sách băng thông linh động khác nhau.